Donald Trump nuk është fajtor për Zgjedhjen e Ekstremistëve të dhunshëm nga Demokratët …

Nga Mark Hemingway:

Shumë analistë politikë përpiqen të fajësojnë Presidentin Donald Trump për rritjen e ekstremizmit politik, por në realitet problemet kryesore vijnë nga brendësia e vetë Partisë Demokratike. Kjo tregon se si demokratët në mënyrë të përsëritur kanë mbështetur dhe zgjedhur figura me sjellje radikale, të dhunshme apo të papranueshme, ndërkohë që republikanët kanë treguar në disa raste një refuzim më të fortë ndaj ekstremizmit brenda radhëve të tyre.

Rasti i Jay Jones – Shembulli që tregon tendencën

Në nëntor 2025, Jay Jones fitoi zgjedhjet për postin e Prokurorit të Përgjithshëm të Virxhinias, pavarësisht një skandali të madh me mesazhe të rrëfyeshme. Në këto mesazhe private të vitit 2022, Jones shprehiste fantazi për vrasje, duke përfshirë edhe komentet „dy plumba në kokën” e një ligjbërësi republikan e fëmijëve të tij.
Në fakt:

Mesazhet të bëra publike dhe shumë kritikuese, përfshirë mediat The Guardian.

Pavarësisht skandalit, demokratët nuk e detyruan Johnson të tërhiqej nga gara dhe ai mori mbështetjen e aparatit të partisë.

Skandali shoqërohej edhe me një rast tjetër të tij: shoferim me shpejtësi 116 mph dhe shërbim komunitar që përfshinte punë për fondacionin e tij politik.
Ky rast është ilustrues: demokratët vazhduan të mbështesin një kandidat me sjellje që për shumë do të ishte diskualifikuese — por ai fitoi përsëri.

Të dhëna më të gjera: Ekstremizmi i majtë në SHBA

Në analizat kombëtare mbi ekstremizmin politik në SHBA, është vërejtur një rritje shqetësuese e incidenteve që lidhen me ekstremizmin i majtë – për shembull, raporti i Center for Strategic and International Studies (CSIS) konstaton se vitin 2025 numri i incidenteve të ekstremizmit të majtë në SHBA ka arritur nivele që nuk janë parë dekada më parë.
Në të njëjtën kohë, raportet tregojnë se ekstremizmi i djathtë mbetet i rëndësishëm, por rënia e tij në 2025 nuk do të thotë zhdukje; megjithatë, përqendrimi në ekstremizmin e majtë është rritur.
Pra, nuk është vetëm çështje “Trump” apo e djathta — është një fenomen më i gjerë në skenën politike amerikane ku radikalizmi në anën e majtë merr formë më të hapur.

Historia e Demokratëve me figura të kontrovershme

Partia Demokratike prej dekadash ka toleruar, mbrojtur ose harxhuar shumë për figura që kanë shkelur standarde morale, etike apo ligjore. Disa shembuj:

Ted Kennedy vazhdoi të mbështetet pavarësisht aksidentit fatal në Chappaquiddick.

Robert Byrd, senator demokrat, kishte një të kaluar në organizatën racistë të Ku Klux Klan dhe megjithatë shërbeu me dekada.

Skandale të shumta për figurinë e Bill Clinton dhe Hillary Clinton janë përdorur për të argumentuar se standardet morale nuk kanë qenë të larta “vetëm” për demokratët.
Ky precedent ka krijuar një kulturë ku kandidatë me sjellje ekstreme nuk përjashtohen automatikisht — dhe në shumë raste janë zgjedhur ose mbështetur.

Përse Republikanët nuk japin shembuj të njohur të zgjedhjes së ekstremistëve të dhunshëm

Në analize krahasuese, kanë qenë raste në rradhët republikane ku kandidatë me sjellje të diskutueshme nuk morën përkrahje të mjaftueshme dhe përfunduan me humbje. Për shembull:

Kandidati republikan në Karolinën e Veriut, Mark Robinson, i cili kishte mesazhe të diskutueshme, humbi zgjedhjet me diferencë të konsiderueshme.

Gjithashtu, skandali i Roy Moore në Alabama ku kandidati republikan humbi pavarësisht mbështetjes nga Trump, për shkak të akuzave për sjellje të papranueshme.
Këto raste tregojnë se në disa raste republikanët kanë refuzuar kandidatët që u ndie nën standarde kritike — ndryshe nga rasti i Jay Jones për demokratët.

Pse Analistët gabojnë kur fajësojnë Trump‑in për Ekstremizmin e Majtë

Ka një narrativë të përhapur që Trump është shkaku i rritjes së ekstremizmit në SHBA. Por fakti është: shumë prej reshtimeve të ekstremizmit të majtë kanë rrënjë më të thella dhe nuk duhet thjesht të shpjegohen si reagim ndaj Trump‑it. Për shembull:

Analizat tregojnë se ekstremizmi i majtë ka pasur rritje para ose pavarësisht pranisë së Trump‑it.

Rasti i demokratëve që mbështesin kandidatë si Jones tregon se nuk është thjesht efekt i një figure eksterne, por zgjedhje e brendshme e partisë përtej retorikës së jashtme.

Implikimet për Zgjedhjet dhe Demokracinë Amerikane

Zgjedhja e një figure si Jay Jones, me mesazhe të tilla për dhunë dhe paqë, paraqet disa shqetësime serioze për demokracinë amerikane:

Normalizimi i gjuhës së dhunës në politikë: kur një kandidat mund të shprehet për vrasje dhe të përsëritë qëndrime të tilla dhe prapë të mbështetet, sinjali që jepet është shqetësues.

Erozioni i standardeve: kur partitë nuk bëjnë pastrim ose nuk vendosin kufij për sjellje që janë të papranueshme, rritet rreziku që ekstremistë të fitojnë fuqi.

Polarizimi i shtuar: kur politikëbërësit dhe votuesit modelojnë sjellje që tolerojnë ose mbrojnë radikalizmin, ndarja e brendshme sociale thellohet — dhe kjo është veçanërisht problematike për një vend që pretendon të jetë shembull i demokracisë liberale.

Çfarë duhet të bëjë Partia Demokratike (dhe Çfarë të Mësojnë të Tjerët)

Për të kuruar krizën e besimit dhe për të parandaluar përhapjen e ekstremizmit brenda vetes, Partia Demokratike duhet të ndërmarrë hapa konkretë:

1. Pastro brendësinë e saj: Kandidatët me mesazhe të rrezikshme duhet të përjashtohen ose të përballen me pasoja reale, pavarësisht fare nga mbështetja politike.
2. Riparojë standardet morale: Nuk mjafton të thuhen fraza, por duhet të krijohen mekanizma kontrolli të brendshëm që sigurojnë standarde etike të larta.
3. Rikthe seriozitetin në debat: Politikëbërja nuk duhet të bëhet arenë për retorikë të urrejtjes, thirrje për dhunë ose përjashtim të kundërshtarëve si armiq.
4. Vendet e tjera të marrin shembull: Kur një demokraci si SHBA përjeton këso sfida, është mësim edhe për vende si Shqipëria — politikat nuk janë thjesht zgjedhje ideologjike, por edhe pasqyrë e standardeve morale dhe ligjore që shoqëria zgjidh të pranojë ose refuzojë.

Në kontekstin shqiptar, rrëfimi mbi ekstremizmin në SHBA ofron paralajmërim: edhe ne duhet të jemi vigjilentë ndaj çdo tendence që relativizon standardet etike në politikë, sepse pasojat nuk janë vetëm “amerikane”, por ndërkombëtare dhe lidhen me të ardhmen e demokracisë dhe shoqërisë tonë./The Federalist

Shënim: Mark Hemingway është Redaktor i The Federalist më parë ai ka punuar si shkrimtar i lartë në The Weekly Standard.

Ndalohet kopjimi pa lejen e portalit PatriotikMedia.al. Ky material është i mbrojtur sipas ligjit nr. 35/2016 për të drejtën e autorit dhe të drejtat e lidhura me të.